Là một món được cho là dễ ăn, từ lâu vịt quay đã trở thành món ăn được đông đảo thực khách ưa chuộng và thường được các bà nội trợ lựa chọn để cải thiện bữa ăn hàng ngày của gia đình. Nếu chỉ nhìn sơ qua những con vịt quay bóng nhẫy, mỡ màng, thơm ngon sau khi nướng xong, ít ai trong chúng ta có thể nghi ngờ về độ ngon, sạch của món ăn này. Tuy nhiên, nếu người tiêu dùng để ý kỹ, sẽ thấy nguy cơ mất ATVSTP của vịt quay từ nguồn gốc xuất xứ cho đến chế biến, điều kiện bày bán đều không bảo đảm. Bên cạnh đó, các quầy bán vịt quay di động không có thiết bị chuyên dụng chứa, tủ kính che đậy mà hoàn toàn được quay bằng lò nướng lộ thiên nên ngoài việc được tẩm ướp gia vị từ trước, có không ít hàng vịt quay còn được “tẩm ướp” thêm cả gió, bụi bẩn... Hơn nữa, khói từ lò nướng vịt tỏa ra nghi ngút gây mất vệ sinh môi trường và làm cho các phương tiện giao thông qua lại khó khăn, những gia đình kinh doanh quanh khu vực bán vịt quay cũng rất khó chịu.

Trong vai khách hàng, chúng tôi ghé vào một quán bánh cuốn, bún chả phía cuối chợ Đầu mối rau - quả - thực phẩm, phường Đông Hương (TP Thanh Hóa). Không gian quán ẩm thấp, mặt bàn ăn đã được bọc tôn nhưng xung quanh mốc meo, xoong, nồi, bát, đũa, thìa... đặt ngay dưới nền đất đầy bụi bẩn. Chúng tôi gọi một suất bánh cuốn, chủ quán vô tư dùng tay trần bốc bánh cuốn vào đĩa. Đôi tay đầy dầu mỡ của chủ quán tiếp tục cắt giò, rồi thò vào lọ nhựa bốc một nhúm hành phi rắc lên đĩa bánh... Sau khi khách ăn xong, chủ quán dùng một chiếc khăn “đa năng” cáu bẩn lau qua đĩa đựng bánh và “tái” sử dụng cho “thượng đế” tiếp theo...

Tại một số quán chúng tôi dừng chân, chỉ cần lướt qua khu vực sơ chế thực phẩm có thể dễ dàng nhìn thấy những hình ảnh gây mất vệ sinh như đồ ăn chín đặt cạnh những đĩa thịt sống không có nắp che đậy. Bát đĩa, thìa dĩa đã dùng vứt ngổn ngang, chồng chất ngay dưới nền gạch lênh láng nước; nhân viên chuẩn bị đồ sơ chế hầu như không đeo găng tay... Đó mới chỉ là những hình ảnh gây phản cảm, quan sát được bằng mắt thường, còn thực tế các món ăn sau khi được tẩm ướp các loại gia vị, chế biến thì thực sự khó để khẳng định có đảm bảo ATVSTP hay không?!...

Theo quy định, cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống, kinh doanh thức ăn đường phố cần bố trí ở điểm cách xa các nguồn ô nhiễm. Thức ăn nhanh, thực phẩm chín phải được để trong tủ kính, thiết bị bảo quản hợp vệ sinh, chống được ruồi nhặng, bụi bẩn, côn trùng, động vật gây hại. Nơi chế biến, nơi bán thức ăn nhanh, thực phẩm chín phải sạch sẽ, thoáng mát và không gây ô nhiễm môi trường xung quanh. Có đủ dụng cụ chế biến, bảo quản, trang bị găng tay sử dụng một lần khi tiếp xúc với thức ăn nhanh, thực phẩm chín. Nguyên liệu dùng để chế biến phải có hóa đơn, chứng từ chứng minh nguồn gốc, bảo đảm an toàn theo quy định. Người bán thức ăn đường phố phải được tập huấn về ATVSTP và được cấp giấy chứng nhận tập huấn kiến thức về ATVSTP... Tuy nhiên, rất ít điểm bán thức ăn đường phố trên địa bàn bảo đảm đúng quy định.

Nhằm hạn chế thấp nhất tình trạng mất ATVSTP từ các quán ăn vỉa hè, các cơ quan chức năng cần tăng cường kiểm soát và kiên quyết xử lý những đối tượng vi phạm ATVSTP. Người bán cũng cần nâng cao kiến thức về ATVSTP khi chế biến, kinh doanh thực phẩm. Bên cạnh đó, điều quan trọng nhất là mỗi người dân cần tự trang bị cho mình kiến thức và hãy nói không với những quán ăn vỉa hè không đảm bảo các điều kiện vệ sinh, góp phần nâng cao sức khỏe bản thân, gia đình và cộng đồng.

Bài và ảnh: Trần Hằng